Plantas que aceitam bem a onda de frio no Brasil
Não são poucas as plantas que adoram as temperaturas baixas de agosto. Até precisam de frio para um bom desenvolvimento.
As temperaturas negativas ocasionaram geadas e até neve em várias cidades, como em Curitiba e também nas regiões serranas de Rio Grande do Sul e Santa Catarina. Essa chegada de uma massa de ar polar não deve ser analisada como algo desagradável, mas como benéfico para muitas árvores e arbustos que necessitam de ventos gelados para hibernar e reverdecer no próximo mês de setembro. Até algumas palmeiras demandam este clima onde as temperaturas estão próximas de zero.
Quando escolhemos espécies para as regiões do sul do país e até para localidades serranas do sudeste, devemos estar atentos com suas características e sua aclimatação no clima temperado. Cidades como Campos do Jordão, São Joaquim, Xanxerê, no Oeste de Santa Catarina, General Carneiro, no Paraná, Itatiaia, Nova Friburgo e Teresópolis, no Rio de Janeiro, Bento Gonçalves, na região do Vale dos Vinhedos, Poços de Caldas e Monte Verde, em Minas Gerais, Gramado e Canela, em Rio Grande do Sul e muitas outras exigem, especialmente, essências nativas ou exóticas vindas de climas análogos, onde as temperaturas são parecidas. Devemos levar em conta que a neve ocorre com regularidade anual ap enas acima dos 1.000 metros de altitude, nos estados de Rio Grande do Sul e Santa Catarina, assim como na região serrana de Açungui, no Paraná. Portanto a seleção de plantas adequadas é fundamental, para que o jardim possa desenvolver ao longo dos anos.
A seguir algumas que recomendo para os invernos com temperaturas próximas de zero grau:
ÁRVORES
- Acacia mearnsii – acácia-negra;
- Acacia podalyraefolia – acácia-mimosa;
- Acacia podalyriifolia – acácia-mimosa.
- Acer palmatum – bôrdo-japonês;
- Acer palmatum “Atropurpureum” – bordo – palmado;
- Acer pseudoplatanus – bordo – japonês;
- Albizia julibrissin – acácia-de-constantinopla;
- Brachychiton populneus – perna-de-moça;
- Callistemon speciosus – escova-de-garrafa;
- Castanea sativa – castanheira-portuguesa;
- Catalpa bignonioides – árvore das trombetas;
- Cercis siliquastrum – árvore-de-judas;
- Cinammommum camphora – cânfora;
- Fagus sylvatica ‘Purpurea’ – faia.
- Fraxinus excelsior “Aurea” – freixo-amarelo;
- Ginkgo biloba – ginkgo;
- Jacaranda mimosaefolia – jacarandá-mimoso;
- Koelreuteria paniculata – coreutéria;
- Lagerstroemia indica – resedá;
- Liquidambar styraciflua – liquidâmbar,
- Liriodendron tulipifera – tulipeiro;
- Melia azedarach – cinamomo;
- Morus alba – amoreira;
- Olea europaea – oliveira;
- Populus alba – choupo;
- Populus nigra – choupo
- Prunus cerasifera ‘Nigra’ – ameixeira-do-jardim-vermelha;
- Prunus serrulata – cerejeira ornamental;
- Quercus rubra – carvalho-vermelho;
- Robinia pseudoacacia – robinia;
- Salix humboldtiana – salgueiro-chorão;
- Taxodium distichum – pinheiro-do-brejo.
PALMEIRAS
- Butia eriospatha – butiá-da-serra;
- Ceroxylon andinum – palmeira-de-cera;
- Chamaerops humilis – palmeira-leque-europeia;
- Jubaea chilensis – palmeira-do-chile;
- Livistona chinensis – falsa latânia;
- Phoenix canariensis – tamareira;
- Phoenix roebelenii – tamareira-de-jardim
- Phoenix rupícola – tamareira-do-rochedo;
- Rhopalostylis sapida – nikau;
- Sabal minor – sabal-anão;
- Sabal palmetto – sabal-da-flórida;
- Trachycarpus fortunei – palmeira-moinho-de-vento-da-china;
- Trithrinax campestris – caranday;
- Washingtonia filifera – washingtônia-de-saia;
- Washingtonia robusta – palmeira-de-leque-do-méxico.
ARBUSTOS
- Abelia grandiflora – abelia;
- Berberis thunbergii – berberis;
- Brunfelsia uniflora – manacá-de-cheiro;
- Buddleja davidii – budleia;
- Calliandra haematocephala – caliandra-pom-pom;
- Calliandra twedii – esponjinha-vermelha;
- Chaenomeles speciosa – marmelinho ornamental;
- Combretum fruticosum – escova-de-macaco;
- Cornus sanguinea – cornus;
- Cotinus coggygria “Royal purple” – árvore de fumaça;
- Cotoneaster horizontalis– cotoneaster-rasteiro;
- Elaeagnus pungens ‘Maculata’ – eleagno-variegata;
- Euonymus japonica – evônimo;
- Gardenia jasminoides “Veitchii” – jasmim-do-cabo-anão;
- Hibiscus syriacus – rosa-de-sharão;
- Hypericum inodorum – hipérico;
- Ilex aquifolium – azevinho;
- Jasminum nudiflorum – jasmim-arbustivo-amarelo;
- Jasminum polyanthum – jasmim-dos-poetas;
- Laurus nobilis – louro;
- Lavandula angustifolia – alfazema;
- Ligustrum sinense “Variegatum”;
- Loropetalum chinense – amamélis;
- Mahonia aquifolium – maónia;
- Nandina domestica – nandina;
- Nerium oleander – espirradeira;
- Philodendron bipinnatifidium – guaimbê.
- Phormium tenax – formio;
- Photinia frasseri – fotinia;
- Pittosporum eugenioides – pitósporo;
- Pittosporum tenuifolium – pitósporo;
- Pittosporum tobira – pitósporo;
- Plumbago auriculata – bela-emilia;
- Rhododendron simsii – azaléia;
- Rhododendron thompsonii – rododendro;
- Spartium junceum – giesta;
- Spiraea cantoniensis – buquê-de-noiva;
- Veronica spicata – verônica;
- Viburnum suspensum – viburno-da-flor-pendente.
FRUTÍFERAS DE PEQUENO PORTE
- Acca sellowiana – goiaba-serrana;
- Citrus hystrix – lima-de-cafir;
- Diospyros inconstans – marmelinho;
- Eugenia pyriformis – uvaia;
- Myrciaria tenella – cambuí;
- Prunus mume – umê.
- Punica granatum – romã;
- Vaccinium corymbosum – mirtilo.
Raul Cânovas nasceu em 1945. Argentino, paisagista, escritor, professor e palestrante. Com 50 anos de experiência no mercado de paisagismo, Cânovas é um profissional experiente e competente na arte de impactar, tocar, cativar e despertar sentimentos nos mais diversos públicos.
Boa noite Raul. No texto sobre as árvores de clima frio, é mencionada a Fagus sylvatica. Saberia dizer onde encontro esta espécie no Brasil. Moro na Serra Gaúcha e todas as outras tenho, menos a faia. Obrigado desde já.
Bom dia Ivo,
É bastante difícil conseguir mudas dela, mas lhe aconselho consultar a Floricultura Winge, em Porto Alegre: Telefone: (51) 3268-4880.
Abraços
Cai de gaiato por aqui e ja estou apaixonado pelo blog.
tenho uma duvida e gostaria de me informar com você Raul.
A cidade de 13 Tilhas em Santa Catarina ja foi coberta por mata atlântica, hoje virou um território devastado e apenas com plantações de pinus e eucalipto.
Estou para comprar uma propriedade e tenho vontade de reflorestar, ai um amigo meu veio dizer que por causa do frio não nasce nada.
Mas o clima é idêntico ao da Mantiqueira, com um pouco menos de humidade, mas com bastante chuva no verão e frio no inverno.
Você acha que consigo reflorestar isso começando do zero?
Eu quero fazer em 2023 se Deus me permitir!
E já tinha pensado em começar pelos embaubas.
Obrigado por um conteúdo tão gratificante.
Bom dia Guga,
As temperaturas em Treze Tílias não são muito baixas, mesmo nos meses de junho, julho e agosto, mas a umidade é alta, assim como os dias de chuva, especialmente agora no verão.
As árvores ideais são:
– Ocotea odorifera – sassafrás;
– Jacaranda puberula – carobinha;
– Cedrela fissilis – cedro;
– Eugenia involucrata – cereja-do-rio-grande;
– Inga sessilis – ingá-ferradura;
– Tabebuia impetiginosa – ipê-roxo;
– Eugenia uniflora – pitanga;
– Podocarpus lambertii – pinheiro-bravo;
– Lafoensia pacari – dedaleiro.
Fico torcendo pelo seu sucesso!
Abraços
Muito obrigado por seu retorno e gentileza.
Você merece, Guga!
Abraços
Olá, o manaca de cheiro aguenta geada?
Olá Esther,
Sim, o manacá-de-cheiro suporta geadas leves.
Abraços
Muito obrigada pela resposta. Moro na Serra da Mantiqueira e amo essa planta. Abraços
Esther,
Os invernos na Serra da Mantiqueira são de temperaturas baixas, com névoa no começo da manhã e geadas costumeiras. Mas acredito que ele irá suportar esse clima.
Abraços
Boa tarde Raul. Tudo bem? Continuo aqui super aproveitando suas dicas e lendo suas matérias. Será que poderia me indicar plantas de frio, seguindo a mesma linha de pensamento da matéria acima, mas de lugares sombreados? pode ser até mesmo para forração. Uso muito a vinca maior e ela é realmente espetacular!
Muuuuito obrigada,
Juliana
Bom dia Juliana,
Obrigado por acompanhar nosso trabalho!
Lhe envio uma relação de forrações para clima frio, que vegetam bem na sombra:
Hedera canariensis – hera-batata;
Viola odorata – violeta-de-cheiro;
Ajuga reptans – ajuga;
Vinca major – pervinca;
Zantedeschia aethiopica – copo-de-leite;
Begonia semperflorens – begônia cerosa;
Clivia miniata – clivia;
Chlorophytum comosum – clorofito;
Impatiens New Guinea – alegria-do-lar;
Dichondra repens – dichondra (FOTO);
Lamium maculatum – chuchas;
Saxifraga stolonifera – barba-de-arão.
Abraços
Que belas plantas!!!
Trabalho com paisagismo de condomínios e adoro suas dicas.
Segui algumas e ficaram perfeitas.
Aqui em SP já faz um bom tempo que não faz tanto frio, mas nunca sabemos, este ano por exemplo tivemos pouco frio e estas plantas também aguentam o calor?
Que colorido lindo para o inverno.
Oi Reinaldo,
Algumas podem suportar invernos menos frios, entretanto as que menciono acima preferem invernos marcantes, com temperaturas baixas, para desenvolverem em total plenitude.
Abraços
Raul tenho uma rainha das árvores e gostaria descaber se tem alguma técnica para plantar a linda semente que ela produz. Desde já agradeço as Fotos maravilhosas que você tem nos presenteado.
Flávia,
a Amherstia nobilis pode ser reproduzida através de sementes bem maduras. As mudas requerem de 7 a 8 anos para florescer. Por este motivo prefira usar técnicas de alporquia.
Abraços